با توجه به اینکه بیشتر مخاطبان افراد شاغلی هستند که معمولا در فضای کار اشتراکی هفت و هشت و یا سایر فضاهای کار اشتراکی مشغول به کارند، لازم دانستیم تا شما را با پدیده جدید فرسودگی شغلی آشنا کنیم، تا در صورت بروز چنین مشکلی آن را در خود شناسایی کرده و برطرف کنید؛ یا حتی با داشتن آگاهی به این مسئله، از بروز آن در آینده جلوگیری کنید.
حالا اگر شما این روزها احساس خستگی زیادی در محل کارتان دارید، بدبین و ناامید و بی‌حوصله هستید، به سختی می‌توانید تمرکز کنید و یا از دستاوردهای کاری خود راضی نیستید و انرژی کافی برای کار ندارید؛ ممکن است دچار فرسودگی شغلی شده باشید!
فرسودگی شغلی چیست؟
فرسودگی شغلی نوع خاصی از استرس مرتبط با کار است، یعنی یک حالتی بین خستگی فیزیکی و خستگی روحی در کار که معمولا با احساس کاهش موفقیت، از بین رفتن انگیزه و یا حتی از دست دادن هویت شخصی در زندگیمان همراه است.
در چندین سال اخیر به خصوص در زمان شیوع کرونا، به دلیل شیوع فرسودگی شغلی و استرس در محل کار، و تأثیر عمیقی که می‌تواند بر بهره‌وری و سلامت افراد داشته باشد، سازمان جهانی بهداشت (World HealthOrganization) فرسودگی شغلی را در ویرایش یازدهم طبقه‌بندی بین المللی بیماری‌ها اضافه کرد. اکنون فرسودگی شغلی به عنوان یک "پدیده شغلی" شناخته می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که "استرس مزمن محل کار با موفقیت مدیریت نشده باشد."
.
عوامل مختلف ایجاد فرسودگی شغلی
- حجم کار سنگین و ساعات طولانی کار کردن
- فقدان کار چالش برانگیز و یا نداشتن اشتیاق کاری
- انجام دادن کارهای بدون هدف و بیهوده
- عدم توانایی در برقراری تعادل بین کار و زندگی
- احساس انزوا و نادیده گرفته شدن در محل کار و زندگی شخصی
- انتظارات شغلی نامشخص و بی نهایت از طرف کارفرما
- کار کردن با یک قلدر اداری و یا تضعیف روحیه توسط همکارانتان
.
"ما اگر در طولانی مدت دچار فرسودگی شغلی بشوید و آن را نادیده بگیرید، ممکن است عواقب خطرناکی برای سلامت روح و روان داشته باشد و باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی داخل و حتی خارج از محل کارتان شود."
پیامدهای فرسودگی شغلی
استرس بیش از حد، خستگی، بی‌خوابی، حالت غمگینی، عصبانیت یا تحریک‌پذیری، بیماری قلبی، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها
.
راهکارهایی برای مقابله با فرسودگی شغلی
اگرچه ممکن است فرسودگی در شغل بیش از حد احساس شود، اما نباید یک حالت دائمی باشد. واقعیت این است که فرسودگی شغلی در نتیجه عوامل متعددی به وجود می‌آید، بنابراین رویکرد چند وجهی، اغلب بهترین راه برای درمان آن است. بیشتر افرادی که در محل کار علائم فرسودگی شغلی را تجربه کرده‌اند، تصور می‌کنند که با ترک کردن کار خود و رفتن سراغ کار جدید و یا رفتن به تعطیلات، تمام مشکلات را پشت سر می‌گذارند. اما شاید رفتن به تعطیلات امکان‌پذیر نباشد و فرسودگی شغلی یک شبه و با فرار کردن از بین نمی‌رود.
در اینجا چند راهکار وجود دارد که می‌توانید از فرسودگی شغلی (بدون نیاز به ترک شغل خود) خلاص شوید:
- به احساسات خود توجه کنید! فرسودگی شغلی از احساسات جدایی‌ناپذیر است. توجه به احساساتی که به وجود می‌آیند و زمانی که بروز می‌کنند می‌تواند به شما کمک کند تا قبل از تبدیل شدن به فرسودگی، رنجش، ناامیدی و سرخوردگی، آن را مدیریت کنید.
- مرزهای خود را بررسی کنید! اغلب، حجم کاری بیش از حد شلوغ، «بله» گفتن به تعهدات کاری در ساعات غیر اداری، زمان یا انرژی است که برای تکمیل آن‌ها صرف می‌شود. اگر احساس کنیم با تعیین مرزهای سالم، بر زمان و منابع خود کنترل داریم، کمتر احساس خستگی و گیجی می‌کنیم.
- زمانبندی کاری داشته باشید. نگرانی‌های خاصتان را با کارفرمای خود در میان بگذارید و سعی کنید برای کارهایی که باید فورا انجام شود و کارهایی که می‌تواند منتظر بماند، زمان مشخص تعیین کنید.
- ایجاد روابط با همکاران. یکی از عوامل خطر برای فرسودگی شغلی که دکتر ماسلاخ شناسایی کرد، فقدان روابط اجتماعی است. توسعه روابط با همکارانتان در محل کار به شما احساس تعلق و دسترسی به منابع مشترک می‌دهد و کمک خواستن را آسان‌تر می‌کند. به دنبال حمایت گرفتن از همکاران و دوستانان باشید، با آن‌ها در ارتباط باشید و سعی کنید از حمایت و همکاریشون بهره ببرید.
- یکی از معیارهای کلیدی فرسودگی شغلی، احساس ناکارآمدی است. با این حال، می‌توانید کارآمدی خود را افزایش دهید و پیروزی در هر زمینه‌ای از زندگی‌تان باعث می‌شود در کار احساس توانایی بیشتری داشته باشید. سعی کنید یک کتاب را تمام کنید، در یک کارگاه شرکت کنید، یک پروژه کوتاه تر را تکمیل کنید، یا حتی یک میز کار و یا کشوی محل کارتان را تمیز کنید.
- مراقب سلامت جسمانی خود باشید. برای نیازهای اولیه خود مانند غذا، آب، ورزش و معاشرت با دیگران وقت بگذارید. یک فعالیت آرامش‌بخش را امتحان کنید، برنامه‌هایی مثل یوگا، مدیتیشن یا حتی خواندن یک کتاب یا دیدن یک فیلم خوب. حتما زمانی رو برای ورزش به خودتان اختصاص دهید، فعالیت بدنی منظم می‌تواند به شما در مقابله بهتر با استرس کمک کند.
- از خواب کافی هم غافل نشوید! خیلی از ما عادت داریم که از زمان خوابمان کم کنیم تا بتوانیم مدت زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی یا چت و صحبت با دیگران داشته باشیم، اما باید به این نکته توجه ویژه‌ای داشت که خواب ناکافی می‌تواند تاثیرات مخربی بر روح و روانمان بگذارد!
- سعی کنید و اجازه ندهید که یک شغل سخت و بدون پاداش، سلامت شما رو از بین ببرد، اگر امکانش هست گزینه‌های کاری دیگر را امتحان کنید.
- کمک بخواهید. فرسودگی شغلی اغلب نتیجه بارهای کاری طاقت فرسا، اولویت‌های متضاد و ارزش‌های برآورده نشده است؛ اما به همان اندازه اغلب از نیازهای بیان نشده ناشی می‌شود. از خانواده، مربیان، همکاران و رهبران خود کمک بگیرید. ممکن است متوجه شوید که حمایت بیشتری از آنچه فکر می‌کنید دارید.
در نهایت فرسودگی شغلی:
یک پدیده در محل کار است، اما اثرات فرسودگی شغلی می‌تواند زندگی شخصی و خانگی شما را تخریب کند. تاثیری که فرسودگی شغلی می‌تواند بر زندگی شما داشته باشد را دست کم نگیرید. رفاه شما مهم است و لازم است که در بهترین حالت خود ظاهر شوید. سلامتی خود را در اولویت قرار دهید، نقش خود را در فرسودگی شغلی درک کنید و در صورت نیاز از دیگران کمک بخواهید.